Dobra organizacja pracy często decyduje o sukcesie. Zanim przystąpimy do działania lubimy wiedzieć, co możemy, a co nas ogranicza. Pozwólmy, aby nasi uczniowie również odczuli ten komfort. Zmotywuje ich to do pracy. Ważne jest jednak, by była to motywacja wewnętrzna. szansę na taką daje współtworzenie zasad, którym się mamy poddać. Zaprośmy uczniów do wspólnej refleksji.
Temat: Jak będziemy pracować na lekcjach języka polskiego?
Słyszę i zapominam
Konfucjusz
Widzę i pamiętam
Robię i rozumiem.
Główne zagadnienia lekcji
Lekcja poświęcona jest organizacji pracy na lekcjach języka polskiego w klasie pierwszej. Ma przede wszystkim zmotywować uczniów do systematycznej pracy. Ważnym elementem motywacji wewnętrznej jest świadomość praw i obowiązków, norm i zasad, jakie będą obowiązywały. Ważne, aby nie były to zasady siłą narzucone, ale wspólnie wypracowane. Od tego zależy, na ile uczniowie zechcą się zaangażować. Na lekcji uczniowie zapoznają się z PZO, listą lektur i podręcznikiem.
Cele lekcji
Uczeń:
- współtworzy zasady pracy na lekcji;
- dyskutuje na temat swoich praw i obowiązków;
- aktywnie uczestniczy w pracy grupowej;
- zna zasady oceniania przedmiotowego;
- zna listę lektur obowiązkowych;
- samodzielnie pracuje z podręcznikiem, poznając jego budowę;
- wyraża opinię o podręczniku i ją uzasadnia.
Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja trwa 45 minut. To drugie spotkanie z pierwszą klasą. Odbywa się ono w nieco zmienionej scenerii. Ławki przygotowane są do pracy w trzech grupach. Na każdym stoliku stworzonym przez połączone ławki leży duży arkusz papieru pakowego oraz mazak (3 kolory – każda grupa w innym kolorze). Uczniowie zajmują miejsca dowolnie.
Warto na początku przeprowadzić ćwiczenie integrujące, aby utrwalić imiona uczniów. Zasadnicza część zajęć poświęcona jest wypracowaniu norm i zasad obowiązujących na lekcjach polskiego. Nauczyciel zapozna klasę również z przedmiotowym ocenianiem, listą lektur, a uczniowie samodzielnie przejrzą podręczniki i wyrażą o nich swoją opinię.
Środki dydaktyczne:
- Kartki do wklejenia do zeszytu z celami lekcji.
- 4 arkusze papieru pakowego – 3 dla grup, jeden dla nauczyciela (na nim już z góry przygotowany katalog praw i obowiązków) .
- Kartki z materiałami dodatkowymi: mapa myśli: Przedmiotowe zasady oceniania; lista lektur; ćwiczenie do analizy podręcznika.
- Kartki na wizytówki i do ewaluacji.
Przebieg lekcji:
- Ćwiczenie integracyjne: Każdy uczeń pisze na kartce swoje imię pionowo. Następnie do każdej litery dopisuje zdanie, który przedstawi jego myśli, marzenia, plany, motto życiowe itp. Wyglądać to może następująco:
|
Boję się ciemności. |
Rysuję dobrze karykatury. |
|
Atakuję swoje wady. |
Otwartość to ja. |
|
Szanuję swoich rodziców. |
Marzę o podróżach. |
|
Interesuję się malarstwem. |
Egoistów nie lubię. |
|
Akceptuję poglądy innych. |
Książki podróżnicze czytam. |
Alternatywnie, jeśli uczniowie na poprzedniej lekcji sami robili wizytówki z cytatami – motywatorami, teraz odczytują i komentują wybrane przez siebie sentencje. Na ławkach obok uczniów stoją wizytówki.
- Nauczyciel prosi uczniów, aby zapisali 5 celów, dla których uczą się języka polskiego. Po 2-3 minutach prosi, aby kolejno odczytywali po jednym celu i zapisuje je na tablicy. Jeśli pojawia się cel zbliżony do już zapisanego, nauczyciel pyta, czy myśl jest tożsama i nie notuje go ponownie, tylko odznacza powtarzalność. Po wyczerpaniu pomysłów uczniowie ustalają, czy rzeczywiście cele najczęściej się pojawiające są dla nich najważniejsze. Budują piramidę celów.
- Tworzenie katalogu praw i obowiązków metodą 353. Trzy grupy wypracowują 5 pomysłów praw i obowiązków w ciągu 3 minut. Następnie grupy przechodzą do innego stolika zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Czytają propozycje kolegów, uzupełniają o nowe, dopisując na arkuszu 5 pomysłów w ciągu 3 minut. Znów następuje przejście do kolejnego stolika i procedura się powtarza. Po 3 minutach grupy wracają do swojego arkusza. Odczytują propozycje i eliminują powtarzające się lub synonimiczne zapisy. Decydują, z którymi pomysłami się zgadzają, a które ich zdaniem trzeba odrzucić. Następnie nauczyciel prezentuje na tablicy swój arkusz i zapoznaje z nim uczniów. Katalog praw i obowiązków tutaj) Prosi o komentarze i uzupełnienia. Każdy zapis, który ma się stać obowiązującym prawem powinien być przedyskutowany. (Nauczyciel prosi chętnych o estetyczne przepisanie katalogu na nowym arkuszu i powieszenie go w sali. Praca do wykonania po lekcjach.)
- Nauczyciel rozdaje uczniom mapę myśli z PZO. Prosi o jej przeanalizowanie i skomentowanie.
- Zapoznanie z listą lektur obowiązkowych i ustalenie terminu omawiania Mitologii Jana Parandowskiego (wrzesień) oraz Antygony Sofoklesa (wrzesień/październik). Nauczyciel prosi, aby uczniowie podczas lektury Antygony zastanawiali się, jakie rekwizyty będą im się z tą lekturą kojarzyły i aby takie rekwizyty przygotowali i włożyli do „Pudełka z lekturą”, które zaprezentują na pierwszej lekcji poświęconej utworowi. Rekwizyty to może być np. edykt Kreona o zakazie grzebania Polinika, chusta Antygony itp.)
- Nauczyciel prezentuje podręcznik Przeszłość i dziś. Może skorzystać z prezentacji zamieszczonej na stronie WWW.stentor.pl Następnie uczniowie samodzielnie przeglądają książkę i uzupełniają notatkę. Piszą również opinię o podręczniku i ją uzasadniają.
- Ewaluacja. Nauczyciel rozdaje każdemu kartkę A4. Prosi, aby każdy odrysował na niej swoją dłoń. Na tablicy wiesza plakat z dużą dłonią i opisanymi poszczególnymi palcami:
- Co było najlepszą stroną? – na kciuku,
- O czym opowiem znajomym? – na wskazującym,
- Co było najsłabszą stroną? – na środkowym,
- Co bym zmienił/a? – na serdecznym,
- Czego się nauczyłem/am (ew. dowiedziałam/em, co było zaskakujące)? – na małym.
Prosi uczniów, aby zgodnie z legendą opisali palce na swoich dłoniach. Na każdym palcu powinna się znaleźć odpowiedź na jedno pytanie. Rysunki warto zebrać, przeanalizować, opatrzyć wnioskami i datą.