Temat: Jak zbudowany jest język?
Granice mojego języka są granicami mojego świata.
Ludwig Wittgenstein
Po lekcji będziesz:
- przedstawiał/a język jako uporządkowaną całość (wymieniał/a jednostki i podsystemy języka)
- wyjaśniał/a, czym jest gramatyka, wymieniał/a jej działy
- opisywał/a zdanie jako podstawową jednostkę wyrażania myśli
- przedstawiał/a i rozpoznawał/a w tekście typy i rodzaje zdań (oznajmujące, pytające i rozkazujące, pojedyncze i złożone, złożone podrzędnie, współrzędnie i wielokrotnie itp.)
- rozpoznawał/a zróżnicowanie składniowe zdań wielokrotnie złożonych
- wyjaśniał/a, czym jest leksem
- Na język składa się słownictwo i gramatyka. Gramatyka to zhierarchizowana struktura języka. Czym zajmują się wskazane działy gramatyki:
fonetyka – _________________________________________________________________
słowotwórstwo – ___________________________________________________________
semantyka – ______________________________________________________________
fleksja – __________________________________________________________________
składnia – ________________________________________________________________
Język funkcjonuje jako system wewnętrznie powiązany. Wyróżnia się w nim cztery podsystemy: podsystem fonologiczny, morfologiczny, leksykalny i składniowy.
- Zbiór form mających to samo znaczenie to leksem.
- Sprawdź w Słowniku języka polskiego w jaki sposób zaznaczone są formy fleksyjne wyrazów: DOM, STÓŁ, MÓWIĆ, DOBRY, a jak znaczenie leksemu.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
- Określ formy gramatyczne wyrazów w zdaniu: Chętnie poszłabym z Tobą na dobre lody.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
- Wypisz leksemy tworzące to zdanie.
____________________________________________________________________________
- Podstawową jednostką wyrażania myśli jest wypowiedzenie. Przeanalizuj zasady podziału zdań zamieszczone w podręczniku na stronie 42.
- Wklej kartę pracy.
- Zadanie domowe – ćw. 1 ze strony 43 w podręczniku.