037 Refleksje w Księdze Koheleta
Dialog tekstów kultury. Wywiad z bohaterką obrazu.
Pogłębiona refleksja o przemijaniu w świetle Księgi Koheleta.
Temat: Refleksje w Księdze Koheleta
uczniowie samodzielnie wybierają z Księgi Koheleta
Główne zagadnienia lekcji:
Lekcja poświęcona jest analizie i interpretacji fragmentów Księgi Koheleta. Uczniowie zestawią ją z obrazem Trophime Bigota, Alegoria Vanitas, prowadząc swoisty dialog tekstów kultury.
Cele lekcji:
Uczeń:
- czyta fragmenty Księgi Koheleta, wskazując ich sensy dosłowne i symboliczne
- wyjaśnia znaczenie nazwy Kohelet (Eklezjastes)
- wyjaśnia, w czym tkwią źródła pesymizmu Koheleta
- omawia stosunek człowieka do Boga w świetle Ksiegi Koheleta
- określa, jaki obraz mądrości wyłania się z Księgi Koheleta
- wskazuje charakterystyczne cechy stylu i główne środki stylistyczne języka Księgi Koheleta (np. paralelizmy składniowe); określa ich funkcje
- znajduje w czytanych fragmentach sentencje i aforyzmy; interpretuje ich sensy
- interpretuje czytane fragmenty Księgi Koheleta, określa funkcję opisu natury
- swoje przemyślenia na temat mądrości Koheleta ujmuje w formie pracy pisemnej
- analizuje obraz z motywem vanitas
- interpretuje symbole na obrazie
Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja trwa 45 min. Uczniowie najpierw przyglądają się obrazowi Bigota, a następnie czytają fragmenty Księgi Koheleta, poszukując wspólnych motywów. Następnie wczuwają się w postać bohaterki obrazu i odpowiadają na postawione pytania. To ćwiczenie stanowi wstęp do analizy treści Księgi. Materiał zgromadzony na lekcji zostanie wykorzystany do napisania wypracowania.
Środki dydaktyczne:
- Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś, s. 102 – 105
- Pismo święte Starego i Nowego Testamentu
- Obraz Trophime Bigot, Alegoria Vanitas
- Pojęcia i terminy:
- Biblia, Księga, Stary Testament, Księga Koheleta, pesymizm Koheleta
Przebieg lekcji:
- Uczniowie przyglądają się obrazowi Trophime Bigota, Alegoria Vanitas. Wyobrażają sobie, że są bohaterką obrazu. Starają się uzmysłowić sobie jej sytuację, otoczenie, myśli.
- Uczniowie czytają fragmenty Księgi Koheleta. Zastanawiają się nad wspólnymi z obrazem motywami.
- Otrzymują arkusze „wywiadu” z bohaterką obrazu i odpowiadają w jej imieniu na pytania. Mogą, ale nie muszą, posługiwać się sformułowaniami z biblijnej księgi.
Jesteś piękna, młoda, bogata. Dlaczego się nie uśmiechasz?
_____________________________________________________________________
Patrzysz w dal. O czym rozmyślasz?
_____________________________________________________________________
Ręką wskazujesz na ludzką czaszkę. Co chcesz przekazać?
_____________________________________________________________________
Trzymasz lustro, ale się w nim nie przeglądasz. Dlaczego więc je trzymasz?
_____________________________________________________________________
W lustrze odbija się światło świecy i Twoja ręka. Poza tym widać jedynie ciemność, pustkę. Co to za pustka?
_____________________________________________________________________
Obok czaszki na stole leżą księgi, na których stoi lichtarz z płonącą świecą. Świeca szybko się spali i zgaśnie… A księgi?
_____________________________________________________________________
Na stole leży też waga jubilerska. Dlaczego umieściłaś ją obok czaszki?
_____________________________________________________________________
Tylko jedna strona Twojej twarzy jest rozjaśniona blaskiem świecy. Druga chowa się w mroku. Czy to jakieś mroczne tajemnice?
_____________________________________________________________________
Wyłaniasz się z ciemności i jesteś zupełnie sama. Czy tak musi być?
_____________________________________________________________________
Jesteś alegorią. Masz na imię Vanitas. Co to znaczy?
_____________________________________________________________________
- Chętni prezentują swoje rozwiązania, porównują je z rozwiązaniami kolegów, wyjaśniają ewentualne wątpliwości.
- Uczniowie łączą się w grupy i dokonują analizy Księgi Koheleta. Pracują z kartą pracy.
Karta pracy
Czas pracy: 15 min
- Czego dotyczy refleksja w Księdze Koheleta?
- Wypiszcie przesłanki, na jakich Kohelet opiera swój pesymistyczny pogląd na życie. Wykorzystajcie informacje z ramki na s. 104 w podręczniku.
- Jaki jest stosunek człowieka do Boga w Księdze Koheleta?
- Jakie wnioski wysuwa Kohelet ze swojego oglądu świata?
- Czemu służy zawarty w tekście opis natury?
- Na jakich figurach stylistycznych oparty jest fragment zaczynający się od słów: „Wszystko ma swój czas…”?
- Zaproponujcie interpretację tego fragmentu.
- Wypiszcie z tekstu sformułowania o cechach sentencji. Jedno z nich wybierzcie na motto lekcji.
- Grupy prezentują swoje rozwiązania, wyjaśniają swoje decyzje.
- Uczniowie samodzielnie wybierają jedną z sentencji i formułują dwa argumenty, którymi można potwierdzić jej trafność. Jeden argument powinien pochodzić z księgi Koheleta, drugi z własnych doświadczeń lub innego tekstu kultury.
- Zadanie domowe: Rozwiń w formie wypracowania wybraną sentencję Koheleta. Odnieś się do kontekstu księgi oraz do własnych doświadczeń i przemyśleń.
