Temat: Dzieło stworzenia – biblijny opis stworzenia świata i człowieka
A Bóg widział, że były dobre.
Rdz 1.12 BT
Po lekcji będziesz:
- relacjonował/a (streszczał/a) biblijny opis stworzenia świata i człowieka
- odczytywał/a biblijny opis stworzenia świata jako hymn na cześć Wszechmogącego;
- porównywał/a go z mitologiczną kosmogonią
- wskazywał/a i nazywała/a środki stylistyczne wykorzystane w opisie stworzenia świata i określa ich funkcje
- określał/a miejsce człowieka w dziele stworzenia
- czytał/a ze zrozumieniem eseistyczny tekst popularnonaukowy;
- wykorzystywał/a zawarte w nim informacje do interpretacji opowieści biblijnej
- odczytywał/a sens tekstu A. Świderkówny, główną myśl, argumenty i sposób prowadzenia wywodu
- na podstawie tekstu A. Świderkówny wyjaśniał/a, jak Księga Genesis interpretuje godność człowieka
- przedstawiał/a (na podstawie znanych fragmentów Księgi Rodzaju) hebrajskie wyobrażenie świata
- opisywał/a cechy Boga ukazanego w Księdze Rodzaju
- przedstawiał/a relację między człowiekiem a Bogiem (w świetle czytanych fragmentów)
Biblijna opowieść o stworzeniu świata i człowieka:
- dzień pierwszy – stworzenie światła i oddzielenie go od ciemności,
- dzień drugi – stworzenie sklepienia niebieskiego oddzielającego wody górne od dolnych,
- dzień trzeci – stworzenie lądu i roślinności,
- dzień czwarty – stworzenie Słońca, Księżyca i gwiazd,
- dzień piąty – stworzenie zwierząt wodnych i latających,
- dzień szósty – stworzenie zwierząt lądowych i człowieka,
- dzień siódmy – odpoczynek, dzień święty
Stwarzanie świata to powoływanie słowem bytów do istnienia i nazywanie ich. Naczelną zasadą jest użyteczność tych bytów (I widział Bóg, że były dobre)
Człowiek powstań na obraz i podobieństwo do Boga. Ma więc w sobie boski pierwiastek (duszę). Powołany jest, by zarządzać światem i być za niego odpowiedzialnym.
| Podstawa porównanie | Mitologia grecka | Biblia |
|---|---|---|
| Co było przedtem? | chaos | Bezład i pustkowie |
| Kto tworzy świat? | Świat rodzi się razem z bogami, jest ich częścią. | Bóg |
| Jak powstawał świat? | Powstaje w takiej kolejności, w jakiej rodzą się bóstwa. Najpierw z chaosu wyłaniają się Uranos(Niebo) i Gaja (Ziemia), którzy płodzą kolejne pokolenia. Uranos strąca potomków do Tartaru. Przetrwali tytani, i jeden z nich, Kronos, obejmie władzę, uwolni rodzeństwo i poślubi swą siostrę Reę. Aby nie oddać władzy połykał swoje dzieci od razu po narodzeniu – taki los spotkał Hadesa, Posejdona i Herę. Rea zbuntowała się w końcu i zamiast małego Zeusa podała mu owinięty w pieluszki kamień, noworodka zaś ukryła w górach. On to pokonał później ojca i sam objął władzę, uwolniwszy przedtem rodzeństwo. | Bóg oddzielił światło od ciemności, stworzył wody, lądy, niebo, ziemię, rośliny, zwierzęta i człowieka. Wszystko uczynił dobrym, a tego ostatniego powołał na swoje podobieństwo i dał mu wolną wolę oraz moc panowania nad całą ziemią i wszelkim stworzeniem. |
| Jaki jest powstający świat? | Od początku na świecie panuje przemoc i zło, od początku swego istnienia obserwuje je człowiek. | Dobry, zaplanowany i stworzony przez Boga. Powstawał stopniowo przez siedem dni. Dopiero gdy był już gotowy – Bóg stworzył człowieka jako jego pana, „koronę wszelkiego stworzenia”. Stworzony z miłości. Wszystko ma w nim swoje miejsce. Stworzony dla człowieka. |
| Skąd wziął się człowiek? | Został ulepiony z gliny i łez przez tytana Prometeusza. To on dał człowiekowi ogień i nauczył go posługiwać się narzędziami. Mitologia dzieli historię człowieka na cztery okresy. | Stworzony przez Boga z miłości na Boży obraz i podobieństwo. |
| Jaka jest rola człowieka na świecie? | Początkowo był istotą słabą i bezbronną – dzięki tytanowi i jego mądrości dostał ogień, nauczył się żyć samodzielnie, poznał tajniki rzemiosła. Bogowie nienawidzą człowieka i pragną go zniszczyć. Życie ludzkie skazane jest na zło i cierpienie. | Pan ziemi i stworzeń ją zamieszkujących. Obdarzony przez Stwórcę wolną wolą, a zarazem wciąż obdarowywany wiedzą, co czynić wolno, a czego nie. |
| Jaki obraz bogów/Boga wyłania się z dzieła stworzenia? | Bogowie dzielą władzę między siebie i zasiadają na Olimpie. Nie są wszechmocni, mają ograniczoną władzę, a młodość i nieśmiertelność zapewnia im spożywanie ambrozji i picie nektaru. Mogą przenosić się w przestrzeni. Są piękni, silni, młodzi. Mogą przyjmować różne postacie, ale można ich też pozbawić życia. Mają postać ludzką, a więc ciało. Tak jak ludzie bywają okrutni, mściwi, zawistni, złośliwi, pełni pychy, nienawiści, choć potrafią kierować się namiętnościami, także kochać. Światem rządzi Fatum, Los, nad którym bogowie nie mają władzy, nie mogą go zmienić. | Nie ma On ani początku, ani końca. Jest wszechwiedzący, wszechobecny, wszechmocny, wierny swojemu ludowi, miłosierny, sprawiedliwy, chociaż karząc grzech, potrafi być surowym Sędzią, ale dla człowieka jest przede wszystkim kochającym Ojcem. |
Wnioski:
Podobieństwa:
- Świat powstaje z nicości i pustki.
- Początkowo jest płaską ziemią z zawieszonym nad nią niebem.
- Stworzony zostaje człowiek.
Różnice:
Biblia:
- występuje jeden Bóg (monoteizm),
- Bóg – stwórca doskonały, obce są mu ludzkie wady, itp.
- Bóg tworzy świat stopniowo,
- Bóg powołuje świat i jego elementy do istnienia werbalnie – za pomocą słów, później dopiero nadaje nazwy,
- Bóg jest zdystansowany wobec ludzkiego życia,
- Bóg tworzy człowieka na „swój obraz”,
Mitologia:
- występuje politeizm,
- bogowie posiadają „ludzki charakter” – kłócą się, mają wady (nie są doskonali),
- świat zostaje stworzony momentalnie (wraz z narodzinami pozostałych bogów),
- bogowie nie są zdystansowani, ingerują w ludzkie życie,
- człowiek został stworzony z gliny i łez.
Początkowy fragment Księgi Rodzaju można nazwać hymnem, ponieważ to tekst pochwalny, podniosły, na cześć Boga, wychwalający Jego zasługi. Powtarzające się formuły to jakby refreny podkreślające najważniejsze idee tekstu.
Zadanie domowe
Przeczytać [Grzech pierworodny i wygnanie z raju]