Geneza „Pana Tadeusza”

Temat: Epopeja z nostalgii i miłości zrodzona – geneza „Pana Tadeusza”.

Główne zagadnienia lekcji
Lekcja poświęcona jest omówieniu genezy „Pana Tadeusza”. Uczniowie utrwalają poznane na historii wiadomości o Wielkiej Emigracji; wykorzystują wiadomości z poprzedniej lekcji o  biografii Adama Mickiewicza; wzbogacają słownictwo o wyrazy nostalgia, epopeja, inwokacja, epilog; rozpoznają cechy gatunkowe eposu dokonują analizy i interpretacji Epilogu, Inwokacji i tytułu dzieła Mickiewicza.   

Cele lekcji

Uczeń:

• rozpoznaje rodzaje literacki, określa cechy charakterystyczne epiki;
• przypisuje „Pana Tadeusza” do epiki;
• rozróżnia epopeję jako gatunek literacki; wskazuje jej cechy;
• wyjaśnia, dlaczego „Pan Tadeusz” jest epopeją;
• pisze poprawnie pod względem ortograficznym oraz stosuje reguły pisowni;
• określa w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji;
• wykorzystuje w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze;
• wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, społeczny.

Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja prowadzona jest z wykorzystaniem metod aktywizujących. Uczniowie korzystają z gier dydaktycznych, prezentacji multimedialnej. 

Środki dydaktyczne:

• Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
• Słownik języka polskiego
• Słownik terminów literackich
• Pan Tadeusz jako epopeja 
• Wielka Emigracja – prezentacja 
• Analiza Inwokacji – znajdź parę
• Notatka podsumowująca 

Przebieg lekcji:

1. Wprowadzenie: poinformowanie uczniów o celach lekcji, zapisanie tematu.
2. Wprowadzenie pojęcia nostalgia:
   • wyjaśnienie pojęcia nostalgia (sprawdzenie znaczenia w Słowniku języka polskiego);
   • przypomnienie zasady ortograficznej dotyczącej pisowni rzeczowników pochodzenia obcego zakończonych w M na –ia;
   • utworzenie od wyrazu nostalgia przymiotnika i przysłówka;
   • zastosowanie w zdaniach związków frazeologicznych: ogarnia kogoś nostalgia, ktoś cierpi na nostalgię, nostalgiczny nastrój.
3. Wprowadzenie pojęcia epopeja:
   a) sprawdzenie w Słowniku języka polskiego lub Słowniku terminów literackich znaczenia pojęcia;
   b) wypisanie na tablicy cech eposu;
   c) wypisanie wyrazów bliskoznacznych: epopeja – epos, poemat opisowy;
   d) zapisanie odmiany rzeczownika epopeja w liczbie pojedynczej i mnogiej;
   e) zwrócenie uwagi na pisownię D,C i Msc. l. poj. oraz D l. mn.; omówienie zasady ortograficznej;
   f) ćwiczenie ortograficzne: Uzupełnienie zdań właściwymi formami rzeczowników: aleja, epopeja, szyja, nadzieja:
   Nie mogli znaleźć __________ Niepodległości w Warszawie.
   Skawiński zaczytał się w ______________ Adama Mickiewicza.
   Andrzej Wajda podjął się ekranizacji naszej narodowej ______________ .
   Lekarz uważnie przyglądał się ____________ pacjentki.
   Diagnoza lekarska dała mu trochę ____________ na wyzdrowienie.
4. Ćwiczenie w argumentowaniu, że „Pan Tadeusz” posiada cechy epopei. https://learningapps.org/display?v=psnhhnpot20
5. Wielka Emigracja – prezentacja https://prezi.com/p/aeh_vpyjxguh/?present=1
6. Uczniowie przypominają, co po upadku powstania listopadowego działo się z Adamem Mickiewiczem.
7. Analiza Epilogu praca z tekstem. Wnioski.

• 

• 

• 

• 

8. Analiza Inwokacji:

• • wzorcowa recytacja;
  • znajdź parę – https://wordwall.net/pl/resource/831907/inwokacja-34pana-tadeusza-34 (Program daje też możliwość wydrukowania ćwiczenia w postaci krzyżówki, łaczenia w pary albo testu);
  • wnioski.

9. Analiza tytułu:

• 

10. Notatka podsumowująca