Słowa Człowiek kwiatem wypuszczającym korzenie w głąb światowej gleby. Owoc życia zależy od składu podłoża… uczyniłam mottem lekcji wprowadzającej w krąg kultury antycznej. Bardzo zależało mi na tym, aby pozwolić pierwszoklasistom nadbudowywać wiedzę na tych zrębach, które już posiadają. Starałam się tak zaplanować zajęcia, aby uczniowie pracowali na bazie swoich skojarzeń i gromadzili informacje z różnych źródeł. W zebraniu materiału bardzo pomocny okazał się padlet, który pozwolił na zgromadzenie materiału ikonograficznego i medialnego. Na lekcji uczniowie próbują wykonać mapę myśli. Ponieważ jest to klasa pierwsza, nauczyciel nie wie, czy wcześniej pracowali metodą myślenia wizualnego. Musi się więc liczyć z koniecznością pomocy uczniom.
Temat: Korzenie kultury europejskiej
Człowiek kwiatem wypuszczającym korzenie w głąb światowej gleby. Owoc życia zależy od składu podłoża…
Główne zagadnienia lekcji
Lekcja poświęcona jest wprowadzeniu do antyku grecko-rzymskiego. Ważne, aby uczniowie nadbudowywali swoją wiedzę na tych informacjach, jakie już posiadają. Z mitami spotkali się już w szkole podstawowej (Wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie, o Orfeuszu i Eurydyce;), uczestniczą w kulturze i być może oglądali filmy, których akcja toczy się w starożytności. Zetknęli się z Quo vadis, więc poznali obraz starożytnego Rzymu i początków chrześcijaństwa. Znana jest im historia Męki Pańskiej. Prawdopodobnie jednak nie zdają sobie sprawy z porozrzucanych wiadomości. Lekcja ma im pomóc uporządkować myśli. W trakcie lekcji powstają mapy skojarzeń ze starożytnością. Uczniowie pracują na materiale ikonograficznym i muzycznym. Weryfikują swoje prace z podręcznikiem i prezentacją.
Cele lekcji
Uczeń:
- współpracuje w grupie;
- przedstawia okres klasyczny jako szczyt rozwoju kultury greckiej (literatura, filozofia, sztuka);
- przedstawia, jak rozwijała się literatura starożytnej Grecji i Rzymu („mityczne” początki, periodyzacja);
- wymienia najważniejsze osiągnięcia kultury greckiej i rzymskiej ;
- wyjaśnia, czym były okres klasyczny kultury greckiej i złoty okres kultury rzymskiej (wskazuje ich główne dokonania);
- krótko przedstawia starożytność jako epokę stanowiącą fundament kultury europejskiej;
- wyjaśnia antyczną etymologię pojęć: literatura, poezja, epos, dramat, liryka;
- charakteryzuje ogólnie kulturę rzymską i przedstawia jej najważniejsze osiągnięcia (wykorzystuje posiadane wiadomości z innych przedmiotów);
Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja trwa 45 minut. Uczniowie pracują w dwóch kilku grupach. Warto przearanżować przestrzeń w klasie tak, aby młodzież mogła swobodnie przechodzić wokół stolików z mapami myśli i w różnych miejscach dopisywać skojarzenia. Nauczyciel może przygotować dla grup początek map myśli tak, aby podać przykładowe kategorie, w których młodzi mają gromadzić informacje.
Środki dydaktyczne:
- Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś , cz. I, s 10,11
- Wybrane przez nauczyciela zdjęcia osiągnięć antycznej Grecji , Rzymu oraz zdjęcia z Jerozolimy, ukazujące ją jako miasto trzech wielkich systemów monoteistycznych
- Teledyski z filmów Troja i Gladiator oraz teledysk z piosenka Pasja miłości
- Papier do wykonanie map myśli – arkusz A2 lub kilka kartek A4 dla każdej grupy (wówczas trzeba je stopniowo doklejać)
- Padlet z przygotowanymi materiałami https://padlet.com/rad14gor/ksni1fgz0c69
- Karty z wykreślaną i sudoku do zadania domowego (trzeba wydrukować z PDF).
Przebieg lekcji:
- Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Wyjaśnia cele lekcji i omawia sposób wykonania mapy skojarzeń.
- Uczniowie spontanicznie próbują sobie przypomnieć, co wiedzą już o starożytności.
- Nauczyciel wyjaśnia, że starożytność datuje się od wynalazku pisma przez Sumerów do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Uczniowie zastanawiają się, jakie znaczenie miało wynalezienie pisma.
- Uczniowie przyglądają się zdjęciom waz greckich. Ustalają, jaką wiedzę o starożytności one przekazują. Zapisują swoje skojarzenia. Podobnie postępują ze zdjęciami zabytków greckich i teledyskiem z filmu Troja.
- Na podstawie zdjęć zabytków rzymskich i teledysku z Gladiatora notują skojarzenia ze starożytnym Rzymem.
- Podobnie postępują z materiałem ikonograficznym i muzycznym dotyczącym Jerozolimy.
- Grupy zamieniają się miejscami i przyglądają się pracom kolegów.
- Swoje wnioski uzupełniają, przeglądając wstępny wykład z podręcznika.
- Warto, by prace uczniów zostały w pracowni wyeksponowane. Można zachęcić młodzież, aby zadbała o estetyczne wykonanie mapy. Gotowe mapy uczniowie powinni sfotografować, wydrukować i wkleić do zeszytu.(Jeśli jest to zasadne na koniec można porównać uczniowskie realizacje map myśli z opracowaną przez nauczyciela).
- Zadanie domowe: Przypomnieć omawiane w szkole podstawowej w klasach VII i VIII lektury obowiązkowe. Wykonać wykreślankę lub sudoku.