Zanim sięgniesz po „Pana Tadeusza”

Temat: Zanim sięgniesz po epopeję „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.

Chleb
który żywi i zachwyca
który się w krew na­ro­du zmienia
poezja Mic­kie­wi­cza
sto lat nas karmi
ten sam chleb
siłą uczucia
roz­mno­żo­ny

Tadeusz Różewicz

Główne zagadnienia lekcji
Lekcja poświęcona jest organizacji pracy własnej ucznia podczas czytania „Pana Tadeusza”. Jej celami są wprowadzenie w tematykę dzieła, zasugerowanie młodzieży najskuteczniejszych i najefektywniejszych sposobów rozumiejącego czytania, przygotowanie do wykonania samodzielnych zadań.

Cele lekcji

Uczeń:

• rozwija zdolność rozumienia utworu literackiego;
• orientuje się w tematyce utworu;
• rozwija nawyk systematycznego uczenia się;
• wie, jak czytać epopeję;
• przygotowuje się do gromadzenia i porządkowania zdobytej wiedzy;
• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do „Pana Tadeusza”
• uczestniczy w projektach edukacyjnych.

Uwagi dotyczące realizacji:
Spotkanie organizujemy na 3 – 4 tygodnie przed omawianiem, zanim uczniowie zaczną czytać poemat. Lekcja pomyślana jest jako wykorzystująca TIK w pracy indywidualnej. Jeśli jednak nauczyciel nie ma możliwości zorganizowania pracy przy komputerach, może potrzebne materiały wydrukować, a także prowadzić zajęcia z całą klasą, wykorzystując tablicę multimedialną lub rzutnik.

Bardzo ciekawy jest też pomysł Sylwii Oszczyk na rozpoznanie „Pana Tadeusza”.
Istotne informacje wprowadzające znajdą uczniowie w filmie „Pan Tadeusz” wprowadzenie do lektury. Informacje te przydadzą się również na następnych lekcjach.

Środki dydaktyczne:

• Wykreślanka: Utwory Adama Mickiewicza 
• Połącz pary: Bohaterowie Adama Mickiewicza 
• Materiał dźwiękowy i ciekawe zadania do samodzielnej refleksji na blogu: https://marzanka.pl
• Zwiastun filmu „Pan Tadeusz” reż. A. Wajda 
• T- Raperzy znad Wisły, Pan Tadeusz 
• Tekst piosenki T-Raperów znad Wisły
• Kabaret Smile, Pan Tadeusz  

Przebieg lekcji

Odczytanie motta lekcji i jego krótkie skomentowanie przez uczniów.

Zapowiedź omawiania „Pana Tadeusza”:

• ustalenie i zapisanie terminu omawiania (3- 4 tygodnie);
• zasugerowanie sposobów czytania dzieła: słuchanie audiobooka z jednoczesnym śledzeniem tekstu oczami lub głośne czytanie tekstu; po każdej księdze przerwa, zanotowanie pytań i odpowiedzi oraz rekapitulacja wydarzeń według planu z początku księgi;

Omówienie zadań długoterminowych do lektury:

• Zadanie dla wszystkich: Przygotuj po 5 fiszek z każdej księgi „Pana Tadeusza”. Fiszki to kartoniki o wymiarach 6×9 cm, na których na jednej stronie umieszczasz pytanie oraz numer księgi, a na drugiej odpowiedź oraz numer księgi. Pytania i odpowiedzi zapisuj poziomo.
• Zadanie 1 dla chętnych: Soplicowskie menu – przygotuj pięknie opracowane graficznie menu restauracji, która serwuje gościom potrawy i napoje opisane w „Panu Tadeuszu”. Podaj informacje, z czego składa się potrawa. Każdą pozycję opatrz cytatem z epopei.
• Zadanie 2 dla chętnych: Moda z początku XIX wieku – album. Powinny się w nim znaleźć opisy strojów damskich i męskich opatrzone rysunkami lub zdjęciami i cytatami z epopei.
• Zadanie 3 dla chętnych: Atlas soplicowskich grzybów. Powinien zawierać opisy gatunków grzybów występujących w soplicowskim lesie i ich rysunki lub zdjęcia. Każdą pozycję opatrz cytatem z epopei.
• Zadanie 4 dla chętnych: „Łowów historyja krótka” – komiks zawierający przebieg polowania na podstawie gry Wojskiego na rogu.
• Zadanie 5 dla chętnych: Lapbook z lektury, czyli plakat z doklejonymi informacjami dotyczącymi lektury. Schemat plakatu: tytuł utworu (pełny), autor (informacje o innych dziełach), czas powstania dzieła, gatunek i rodzaj literacki, główne wydarzenia w punktach, motywy, chmura wyrazów związanych z utworem, ważni bohaterowie, najpiękniejszy cytat, króciusieńko, o czym jest „Pan Tadeusz”. (Dużo pracy, ale świetna powtórka przed egzaminem).

Uwaga: Z zestawu zadań dla chętnych uczeń realizuje jedno wybrane.

O czym jest „Pan Tadeusz”?

• Fragment wybranej księgi – audiobook lub czytanie przez nauczyciela i tekst. Rozmowa o treści fragmentu i o wrażeniach po technice czytania.
• Zwiastun filmu „Pan Tadeusz” w reż. Andrzeja Wajdy. Rozmowa o tym, na jakie wątki zwraca uwagę zapowiedź filmu.
• Opis fabuły ze strony culture. pl (tekst w załączniku 1)Na tej podstawie uczniowie wypisują 3 zasadnicze wątki poematu.
• Rapowane streszczenie utworu – T-Raperzy znad Wisły. Wysłuchanie piosenki z jednoczesnym śledzeniem tekstu oczami. (tekst piosenki załącznik 2). Uczniowie starają się zapamiętać, jak najwięcej informacji. Rozmowa na ten temat.
• Bohaterowie „Pana Tadeusza” – zadanie połącz w pary.
• Trochę żartu z arcydzieła Adama Mickiewicza, czyli skecz kabaretu Smile.

Podsumowanie zajęć.