028 029 Horacjańska refleksja nad życiem
Temat: Horacjańska refleksja nad życiem
Sapere aude – Odważ się być mądrym
Horacy
Główne zagadnienia lekcji:
Lekcja poświęcona jest analizie i interpretacji pieśni refleksyjnych Horacego: Do Leukonoe, Do Deliusza i Wybudowałem pomnik. Wnioski z własnych analiz porównają uczniowie z tekstem Jerzego Krókowskiego: Horacjańska refleksja nad życiem.
Cele lekcji:
Uczeń:
- czyta ze zrozumieniem wiersze Horacego; określa ich tematykę i problematykę
- czyta pieśni Horacego głośno, wyraziście, z właściwą intonacją
- swoimi słowami przedstawia filozoficzną problematykę czytanych wierszy; wskazuje elementy stoicyzmu i epikureizmu
- wskazuje toposy ważne dla twórczości Horacego (arkadia, śmierć, przemijanie)
i określa ich funkcje - wyjaśnia, co jest powodem dumy artysty
- wyjaśnia, o jakim pomniku pisze Horacy w swej pieśni
- dostrzega autobiograficzny charakter utworu
- dostrzega i komentuje toposy exegi monumentum i non omnis moriar; określa ich funkcję w wierszu
- rozważa, na czym polegają uniwersalne wartości utworów Horacego
- czyta ze zrozumieniem teksty naukowe na temat poezji Horacego
- wyjaśnia znaczenie i źródło pojęć: mecenas, mecenat
Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja trwa 90 minut. Na pierwszej lekcji uczniowie analizują i interpretują pieśni Horacego posługując się kartami pracy i opracowując notatki graficzne dotyczące utworów, słuchają muzycznej interpretacji ody Do Leukonoe w wykonaniu Grzegorza Turnaua, na drugiej dyskutują na temat uniwersalnych wartości utworów Horacego oraz porównują swoje wnioski z tekstem naukowym, ćwicząc jednocześnie czytanie ze zrozumieniem.
Środki dydaktyczne:
- Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś, s. 77 – 82
- Słownik języka polskiego
- Kartka z zeszytu
- Karty pracy, schematy notatek graficznych
- Rzutnik lub tablica multimedialna
- Grzegorz Turnau, Leukonoe https://www.youtube.com/watch?v=Yhhkf5kDtFg
Przebieg lekcji:
- Lekcję rozpoczyna krótka rozmowa na temat motta. Uczniowie wyjaśniają, jak rozumieją sentencję Horacego. Sprawdzają w podręczniku inne złote myśli poety. Każdy wybiera jedną i ją komentuje.
- Nauczyciel wprowadza informacje biograficzne i Horacym, uczniowie wyjaśniają znaczenie słów mecenas, mecenat, odwołują się do Słownika języka polskiego.
- Wybrani uczniowie głośno czytają pieśni Horacego Do Leukonoe, Do Deliusza i Wybudowałem pomnik. Uczniowie wyjaśniają niezrozumiałe wyrazy, korzystając z przypisów i ewentualnej pomocy nauczyciela.
- Młodzież w grupach analizuje ody, pracując z kartą pracy i przygotowując notatkę graficzną według schematu.
Wykonanie chmury wyrazów może być zadaniem domowym. Nauczyciel czuwa nad właściwym wykonaniem zadań, w razie potrzeby służy pomocą.
- Grupy prezentują efekty swojej pracy. Przed omówieniem utworu czytają go głośno i wyraziście. Notatki graficzne przyczepiają do tablicy, aby inni mogli je sfotografować. Przykładowe notatki graficzne:
- Nauczyciel prezentuje współczesną interpretację muzyczną pieśni Do Leukonoe w wykonaniu Grzegorza Turnaua. Młodzież dzieli się swoimi wrażeniami i spostrzeżeniami. Młodzież zastanawia się, czy poezja Horacego jest jeszcze aktualna, czy mówi o wartościach dziś ważnych. Każdy uczeń pisemnie przedstawia swój stosunek do filozofii życiowej przedstawionej w twórczości Horacego. Uzasadnia swoje stanowisko.
- Krótka dyskusja: Poezja Horacego – relikt przeszłości czy wciąż aktualna refleksja o świecie?
- Młodzież konfrontuje swoje wnioski z tekstem naukowym. Czyta artykuł Jerzego Krókowskiego Horacjańska refleksja nad życiem i wykonuje zadania spod tekstu.
