Lekcja 016 Mityczne motywy wędrowne
Ostatnia lekcja z cyklu Mitologia Jana Parandowskiego. Uczniowie poszukają miejsc wspólnych w kulturze europejskiej. Dokonają analizy czterech motywów wędrownych i zbudują mapę mentalną.
Temat: Mityczne motywy wędrowne
Słowa uczą, przykłady pociągają.
Główne zagadnienia lekcji:
Na lekcji uczniowie opracują ważne toposy mitologiczne: zanalizują wskazane mity, przedstawią sposób funkcjonowania toposu i go zinterpretują, wymienią teksty kultury zawierające ten topos i zbadają, czy uległ on ewolucjom. Przygotują się do systematycznego gromadzenia kart motywów literackich. Przećwiczą tworzenie map myśli.
Cele lekcji:
Uczeń:
- dostrzega w utworach znanych ze szkoły podstawowej motywy pochodzące z mitologii greckiej, wzbogaca interpretację wskazanych przez siebie tekstów o treści symboliczne;
- wykazuje się znajomością wielu mitów;
- rozpoznaje problematykę wybranych mitów, poddaje ją refleksji;
- rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje najbardziej znane toposy i dostrzega ich żywotność w utworach literackich i innych tekstach kultury, określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
- tworzy notatkę syntetyzującą
Zajęcia trwają 45 minut. Uczniowie pracują w grupach ,a następnie wspólnie budują mapę myśli.
Środki dydaktyczne:
- Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś, cz. 1, s. 29–35
- Jan Parandowski, Mitologia
- Gra dydaktyczna Motywy literackie https://learningapps.org/display?v=pwffuvrwn19
- Mapa myśli Mityczne motywy wędrowne
- Przykładowe karty motywów literackich
- Kartka z zeszytu
- Pojęcia i terminy:
- Motyw, topos, archetyp
Przebieg lekcji:
Lekcję zaczyna gra edukacyjna Motywy literackie polegająca na pogrupowaniu informacji o bohaterach mitycznych i postaciach z lektur omawianych w szkole podstawowej w zależności od realizowanego motywu literackiego. Po wykonaniu ćwiczenia uczniowie budują definicję motywu i toposu literackiego. Przypominają definicję archetypu.
Motyw literacki – najmniejsza elementarna jednostka świata przedstawionego dzieła: zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja, przeżycie. Powtarzające się na przestrzeni wieków motywy to toposy.
Archetyp
2. «w psychoanalitycznej teorii C. G. Junga: wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata»
Opracowanie popularnych motywów mitologicznych – mapa mentalna. Uczniowie pracują w 4 grupach. Każda grupa opracowuje jeden topos: analizuje wskazane mity, przedstawia sposób funkcjonowania toposu i go interpretuje, wymienia teksty kultury zawierające ten topos i bada, czy uległ on ewolucjom. Uczniowie korzystają z Mitologii Jana Parandowskiego i schematu w karcie pracy.
Nauczyciel omawia zasady przygotowania kart motywów i ustala z klasą, w jakiej formie będą one gromadzone. Młodzież może wybrać między prowadzeniem zeszytu motywów, w którym każdy motyw mieści się na innej stronie (stronach), założeniem segregatora lub wydzieleniem oddzielnego miejsca w istniejącym segregatorze na karty motywów, założeniem teczki motywów.
Forma graficzna również zależna jest od ucznia. Nauczyciel pokazuje przykłady różnych realizacji zadania.
Nauczyciel poleca, aby w każdym miesiącu uczeń opracował co najmniej jedną kartę motywu. Odwoływać się w niej może do lektur ze szkoły podstawowej, średniej lub tekstów poznanych samodzielnie. Może wykorzystywać także inne teksty kultury.