Tren V – notatka Cornella

Autor

Jan Kochanowski

Podmiot liryczny

Nieszczęśliwy ojciec, ujawnia się w 9 wersie

Adresat liryczny

Persefona, apostrofa do niej znajduje się w 13 – 14 wersie

Sytuacja liryczna

Skarga ojca na okrutną śmierć dziecka.

O czym mówi podmiot?

Tren rozpoczyna się porównaniem homeryckim, w którym Urszulka przyrównana została do młodej gałązki oliwnej.
Kończy go apostrofa do złej Persefony, która pozwoliła na bezsilne cierpienie rodziców.

Jak mówi?

Utwór stychiczny, czternastowersowy, sylabiczny, trzynastozgłoskowy ze średniówką po 7 sylabie.

 porównanie homeryckie

Wypełnia większość utworu. Urszulka porównana została do drzewka oliwnego, które wzrastało przy pniu matki, a które nieostrożny ogrodnik (uosobienie śmierci) nieumyślnie, przez nieuwagę, niepotrzebnie ściął, robiąc porządki. 

metafora

Urszulka jako drzewko oliwne delikatne, jeszcze niezdolne do samodzielnego funkcjonowania, pozostające pod opieką matki. Odnosząc się do symboliki drzewa oliwnego, można przyjąć, że Urszulka ma być przedstawiona jako niosąca w sobie nadzieję na radość życia.

zdrobnienia

W opisie drzewka: gałązki, listki, prątek wskazują na delikatność, kruchość młodego życia.

uosobienie

Śmierć jako ogrodnik – nieuważna, nieostrożna, zbiera przypadkowe ofiary.

apostrofa

O zła Persefono – zwrot do pani podziemnego królestwa, której ojciec wyrzuca zgodę na niesprawiedliwy i niepotrzebnie okrutny los dziecka

pytanie retoryczne

Skierowane do Persefony: Mogłażeś tak wielu łzam dać upłynąć płono? Zarzuca jej obojętność na cierpienie rodziców. Przywodzi na myśl mit o Orfeuszu.

kulturowy

Drzewo oliwne, do którego Kochanowski porównuje córeczkę, ma w kulturze bogatą symbolikę. Była symbolem pokoju i obfitości, a także nieśmiertelności i zwycięstwa. Oznaczała pokój, nadzieję i lepszą przyszłość. Gałąź oliwna pojawia się nierzadko w Biblii, m.in. w Księdze Rodzaju jako zwiastun końca biblijnego Potopu przyniesiony Noemu przez gołębicę. Współcześnie gałąź oliwna symbolizuje pokój i pojednanie.

mitologiczny

Persefona– bogini, małżonka Hadesa, władcy świata zmarłych. Poeta czyni wyrzuty, że nie wzruszyły jej łzy. Jest to aluzja do mitu o Orfeuszu, który swym śpiewem wzruszył Hadesa i Persefonę. Bogowie ci zezwolili na powrót Eurydyki, zmarłej żony poety. Kochanowski porównując siebie do Orfeusza ukazuje swoją bezradność wobec śmierci.